Leven met wat is: lichaam, emoties en gedachten oefening

In sessie 2 van de mindfulness training wordt het tijd om te inventariseren wat je tegenkomt wanneer je jezelf in mindfulness gaat trainen. Een mindfulness training keert de aandacht naar binnen. Wat je dan tegen komt, kan als een verassing komen.

“De mens blijft in verwondering opkijken naar de toppen van de bergen en de reusachtige golven van de zee, de brede stromen van de rivieren, de uitgestrektheid van de oceaan, de banen van de sterren – en toch vergeet hij met verwondering zichzelf te beschouwen.”

Augustinus

Oefening

Je kunt hiervan een dagboek bij houden. Dat hoeft niet de hele dag te beslaan – neem vijf minuten (keukenwekker of wekker app op je telefoon – timely op android bv) en kijk welke emoties, gedachten en lichamelijke sensaties er opkomen.

Ga zitten en observeer wat er op komt. Dat kun je gelijk opschrijven, en dan weer terug naar jezelf waarnemen. Je kunt ook die vijf minuten afmaken en dan opschrijven wat er gebeurd is.

Doe de oefening een paar dagen achter elkaar en kijk wat je opgeschreven hebt. Als dat voornamelijk gedachten zijn, kijk dan de volgende keer eens welke emoties er opkomen. Als het voornamelijk lichamelijke sensaties zijn, kijk dan eens hoe je op die sensaties reageert: irritatie, plezier, oordelen?

Voorbeelden:

Gedachten

Oordeel Goed gedaan; Dit moet beter; Irritante stem; Hoe lang nog?
Toekomst Boodschappenlijstje; De volgende keer zal ik…; ik leer dit nooit…
Fantasie Als mijn partner nu eens…; Ik word de beste beoefenaar ooit…; Iedereen vindt mij slecht…
Vasthouden Wat fijn, zo wil ik het weer.
Weg duwen Hier heb ik genoeg van. Ik hou op, zo gaat het niet.

Emoties

Gelukkig Plezierig, opgewonden, uitgelaten, energiek, blij, trots, tevredenheid
Bedroefd Verdrietig, leeg, ontmoedigd, niet gewaardeerd, beschaamd
Boos Geïrriteerd, nijdig, verraden, bedrogen, onverschillig
Bang Paniek, kwetsbaar, klein, bedreigd, nerveus
Verassing Geschokt, bevreemding, verwondering, teleurstelling, opluchting
Verward Vaag, verscheurd, in de war, besluiteloos, afgeleid, mistig
Walging Afkeer, aversie, weerzin, minachting

Lichaam

Tingeling, duizelig, kloppend, warm, koud, ruw, zacht, kippenvel, ontspannen, gespannen, meegeven, bewegen, rillen, kramp, prikkeling…

Wat gebeurt er met je ademhaling?

DE HERBERG

Mens-zijn is een herberg
Elke ochtend verschijnt er een nieuwe gast.

Een vreugde, een depressie, een gemenerik,
een flits van inzicht komt
als een onverwachte bezoeker.

Verwelkom ze allemaal en onthaal ze gastvrij!
Zelfs als het een hoop zorgen zijn
die op gewelddadige wijze al het meubilair in je huis slopen.

Behandel dan nog steeds elke gast met respect.
Hij ruimt misschien wel bij je op
Voor een nieuwe verrukking.

De sombere gedachte, de schaamte, het venijn,
ontmoet ze met een glimlach bij de deur,
en vraag of ze binnen willen komen.

Wees dankbaar voor wie er komt,
want ieder van hen is gestuurd
als een gids uit het onbekende.

Jalaluddin Rumi[i]

[i] Soefi dichter, ca. 1200 n.C. Naar de Engelse interpretatie van Coleman Barks. (In: Barks, C. & Moyne, J. (1997). The essential Rumi. San Francisco: Harper.)
Vertaling Romeck van Zeyl.